(VTC News) – Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ đã chia sẻ quan điểm về giáo dục ngay sau khi nhận nhiệm vụ mới.
Sau khi được Quốc hội phê chuẩn, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ đã chia sẻ với phóng viên bên hành lang Quốc hội về công việc mới mà ông sẽ đảm nhiệm.
- Sau khi được Quốc hội phê chuẩn giữ chức vụ Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo, ông sẽ ưu tiên nhiệm vụ gì trong thời gian tới?
Hiện nay, nhiệm vụ của tôi đứng trước đòi hỏi cuộc sống, đứng trước xu thế hội nhập, đứng trước nhu cầu của con người được học hành tử tế, nhu cầu được sống vui vẻ, nhu cầu được sống trong xã hội yên bình. Đó là nhu cầu chính đáng của bất kỳ người dân nào.
Tôi được giao nhiệm vụ Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo mà lại không chú trọng đến nhu cầu đó một cách thực sự thì không đúng.
Vì bản chất của giáo dục là con người. Sách giáo khoa, chương trình… chỉ là những công cụ. Đó không phải là mục tiêu, mục đích.
- Như vậy, quan điểm về mục tiêu giáo dục của ông như thế nào?
Mục tiêu giáo dục là đào tạo những con người thực sự nhân văn. Điều này cũng đúng với triết lý giáo dục của UNESCO: Học để sống với nhau, học để làm việc, học để biết, học để làm người.
Điều này, Bác Hồ cũng đã từng nói rồi. Vì vậy, nếu như chỉ dừng lại mục tiêu của giáo dục là chương trình, sách giáo khoa là không đúng. Mục tiêu của giáo dục phải là con người.
Đồng thời, tôi cho rằng phải rất lắng nghe mưu cầu của con người. Vì mưu cầu của con người là được sống một cách tự thân. Ngay cả những người nghèo nhất họ cũng có mưu cầu được sống một cách thanh thản.
Bản thân những tội phạm cũng không muốn làm tội phạm nhưng vì hoàn cảnh xô đẩy. Thế nên, giáo dục tội phạm là phần ngọn chứ không phải gốc.
Gốc là giáo dục thế nào để hạn chế phần xấu, tăng phần thiện.
Nhiều người nói rất hay như chuyển đổi căn bản từ nền giáo dục truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực. Ai cũng biết nhưng vấn đề là phát triển thế nào.
Tôi xuất phát từ thực tiễn là lắng nghe con người. Tất cả con người đều có mưu cầu để cuộc sống tốt lên, nhân văn hơn từ đó quay trở lại giáo dục phải làm thế nào để kết hợp giữa nhà trường – gia đình – xã hội.
- Trong việc giáo dục một con người, nhiều người chỉ hay chỉ trích vai trò của nhà trường, và gia đình. Vậy, vai trò của yếu tố xã hội được thể hiện như thế nào, thưa ông?
Giáo dục có cố gắng đến mấy nhưng môi trường xã hội, cộng đồng không đồng hành thì sẽ không thể thành công. Nếu mọi người trong xã hội chỉ bình luận, chỉ kêu thì cũng không thể thành công được.
- Mục tiêu của các cấp học sẽ khác nhau như thế nào, thưa ông?
Tôi ví dụ học sinh phổ thông học xong thì cần được trang bị kiến thức cơ bản, ngoan ngoãn, nề nếp. Nhưng từ dạy nghề trở đi phải có sự chuyên nghiệp.
Như vậy, phổ thông giáo dục con người, đó là nơi ươm mầm để từ đó có rất nhiều người theo nghề này, nghề kia.
Giáo dục phổ thông giống như nền móng. Từ đó các em sau này có thể ra làm bác sĩ, công nhân, thợ kỹ thuật nhưng tất cả bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau. Không thể có chuyện ông giáo sư coi thường ông công nhân.
Tôi tiếp cận theo hướng đó chứ không nhảy vào thế nào là chương trình, sách giáo khoa. Việc nghiên cứu chương trình, sách giáo khoa là nhiệm vụ của các thứ trưởng, vụ trưởng... Những người đó làm thế nào thì trên cương vị Bộ trưởng tôi sẽ có trách nhiệm hướng dẫn và kiểm tra.
- Bản thân Bộ trưởng xác định nhiệm vụ của mình như thế nào?
Tôi quan niệm giáo dục không phải là một trận đánh, giáo dục là con người. Đó là một công trình lớn được xây dựng liên tục trong nhiều năm.
Nếu làm như chiến dịch thì làm xong rồi thôi luôn. Con người đâu phải chiến dịch, con người đâu phải thắng thua. Tôi quan niệm không có chuyện thắng hay thua.
Nhiệm của tôi là tạo được niềm tin trong nhân dân, trong xã hội. Chỉ khi xã hội có niềm tin vào giáo dục thì mới thắng lợi. Còn khi chưa có niềm tin vào giáo dục thì vẫn thất bại.
- Vậy niềm tin xây dựng bằng cách nào, thưa bộ trưởng?
Có những công việc chỉ những người trong ngành bàn với nhau. Có những công việc cả xã hội cùng bàn.
Cũng giống như báo chí. Nghiệp vụ báo chí thì chúng tôi không thể biết được. Nhưng báo chí phải định hướng được dư luận hay làm sao để xã hội tốt lên. Còn làm thế nào để đạt được điều đó thì đấy là nghiệp vụ của báo chí.
Còn bây giờ bảo Bộ trưởng phải làm A, B, C, D thì đó không phải là công việc của Bộ trưởng. Nhưng Bộ trưởng phải sắp xếp, tạo được định hướng, đặc biệt là tạo được hứng khởi để anh em có niềm tin, hứng khởi.
Bây giờ phải thổi được tự hào, niềm hứng khởi vào hàng triệu giáo viên, thậm chí thổi cái hổ thẹn (nếu có) cho hàng triệu giáo viên để các thầy cô phấn khích.
Các thầy cô giáo là những “kỹ sư tâm hồn”. Họ rất nhạy cảm, thậm chí nhạy cảm hơn cả nghệ sỹ, khi họ đã buồn rồi thì làm sao họ “sáng tác” được.
Do đó, trước khi cho xã hội tin thì người trong ngành phải tin đã. Vì thế, cần phải động viên, không được chê bai các thầy cô.
Xin cảm ơn ông!
