_QPGS.jpg?width=440)
LĐO - Đêm đầu tiên được hít thở không khí tự do của tử tù Hàn Đức Long không quá suôn sẻ như mong đợi. Xúc động trước quyết định được thả đột ngột, xúc động trong vòng tay của người thân và chua xót với những biến cố cuộc đời, đã khiến huyết áp của người đàn ông 4 lần bị tuyên tử hình có lúc tăng cao đến mức đáng báo động, gần 200mmHg.
Nước mắt đoàn viên
Như Báo Lao Động đã đưa tin, khoảng 19h tối qua (20.12), với quyết định đình chỉ vụ án, đình chỉ bị can và trả tự do của VKSND tỉnh Bắc Giang, ông Hàn Đức Long (57 tuổi, ở huyện Tân Yên, Bắc Giang) - sau gần 4.000 ngày bị biệt giam - đã được trở về nhà trong sự ngỡ ngàng của toàn bộ người thân và làng xóm.
Bà Mai (vợ ông) khi nghe tiếng gọi cổng liên tục, gấp gáp chạy ra thì không thể tin nổi những gì diễn ra trước mắt. Bà hét toáng lên và cuống cuồng gọi cho con dâu, người trong nhà. Cũng kể từ đó, căn nhà liêu xiêu của ông bà nằm ở cuối xóm nghèo Yên Lý, xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên ngập tràn trong những tiếng tiếng khóc, tiếng cười vì quá vui mừng.
Quyết định thả người đột ngột này thậm chí còn gây bất ngờ cho cả 2 vị luật sư đã tham gia hỗ trợ miễn phí, trực tiếp theo đuổi kêu oan cho tử tù Hàn Đức Long suốt nhiều năm qua là luật sư Ngô Ngọc Trai và luật sư Quách Thành Lực. “Chúng tôi cũng không hề được thông báo về sự kiện này” – một trong 2 luật sư phát biểu với Báo Lao Động.
Sáng 21.12, có mặt trong căn nhà tồi tàn của vợ chồng ông Long, không chỉ có chúng tôi – những nhà báo và luật sư suốt nhiều năm qua đồng hành với hành trình oan trái – mà còn nhiều bà con, họ hàng, chòm xóm đến chung vui. Cả gian nhà nhỏ rạng lên sự hân hoan. Người người thoăn thoắt ra vào. Ở một góc sân, một nhóm nhỏ đã lăm lăm dao thớt làm mâm cơm cúng gia tiên.
Trò chuyện với PV Báo Lao Động, bà Mai nuốt nước mắt vào trong, xúc động nhớ lại quãng thời gian cay đắng suốt hơn 11 năm qua ngược xuôi kêu oan cho chồng. Bà bảo những năm tháng đêm đêm phải khóc thầm đã qua rồi, giờ chồng về bà không muốn rơi thêm nước mắt. Những tháng ngày tủi cực, những vất vả trong hành trình kêu oan nay cũng nhẹ vơi bởi gia đình đã được sum họp. Rồi bà kể: "Cả đêm qua nhà tôi không ai chợp mắt nổi. Mừng vui quá. Còn ông Long, vì quá xúc động quá nên có lúc huyết áp tăng rất cao, lên gần 200mmgHg, hiện phải có bác sĩ theo dõi"
Còn ông Long, cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa hoàn toàn bình tĩnh và tỉnh táo, ông đôi khi thở hổn hển vì huyết áp còn đang cao, nói rằng ngỡ "mình bị đùa". Ông nhớ lại, trưa 20.12 ở trại giam vẫn buông màn đi ngủ, dậy tập thể dục như bao ngày. Sau đó, bỗng nhiên cán bộ trại giam thông báo ông được trả tự do. “Tôi bàng hoàng, không tin vào tai mình nữa, ngỡ họ đùa. Tôi phải nhờ người đọc đi đọc lại quyết định mới dám chắc đó là sự thật”, người đàn ông 4 lần bị kết án tử hình nói.
Ông bảo lúc đó chỉ ước có thể bay ngay về đến nhà, không muốn chậm thêm một phút giây. "Bao năm qua, dù có lúc bệnh nặng hay 4 lần bị tòa tuyên án tử, tôi vẫn luôn vững tin có ngày được minh oan", ông Long chia sẻ.
Ông bảo lúc này được ngồi ở nhà, quây quần bên con cháu thì không thể quên thời khắc định mệnh phải xa gia đình suốt 11 năm. "Hôm đó, tôi còn nhớ như in mình đi nộp nốt số tiền bồi thường cho người hàng xóm vì trót làm họ bị thương. Rồi tôi lên công an huyện và không được trở về nhà nữa…”.
Ông Long nói chưa tính dự định gì nhưng sáng nay việc đầu tiên trong ngày là đến thắp hương với tổ tiên, cha mẹ và anh trai để báo ông đã trở về, đã được minh oan. Xa hơn, ông muốn dành một thời gian tĩnh tâm lại, ổn định sức khỏe, chăm sóc con cháu bù đắp sau bao ngày xa cách.
Khi nỗi oan ức được thấu hiểu
Nhớ lại hành trình gần 4.000 ngày không mệt mỏi gõ cửa gần như toàn bộ các cơ quan chức năng để kêu oan cho chồng, bà Mai không khỏi bùi ngùi, kể: Từ khi ông Long bị bắt về tội hiếp dâm, hiếp dâm trẻ em và giết người vào năm 2005, gia đình bà đã khó khăn lại rơi vào cảnh nợ nần chồng chất. Dù không ở quá xa nơi giam giữ chồng nhưng mỗi lần đến thăm ông Long đều là những lần bà Mai phải trăn trở. Những khi gặp chồng, bà Mai không thể cầm nổi nước mắt khi ông ngày một gầy gò, tiều tụy.
Ông bà sinh được hai người con nhưng đúng lúc các anh chị cần sự bảo ban, chăm sóc và giáo dục nhiều nhất thì ông lại phải tạm giam để phục vụ điều tra và sau đó là đi thụ án. "Năm lần bảy lượt" ra tòa nhưng ông cũng chỉ nhận về mức án tử hình trong sự đau đớn, tuyệt vọng.
Thế rồi 2 người con của ông đều phải bỏ học sớm từ khi vừa hết cấp 2 để phụ giúp mẹ, đứa đi phụ hồ, đứa đi công nhân. Cuộc sống của ba mẹ con cứ vậy trôi đi giữa sự nghèo nàn, tủi cực, oan ức mà người chồng, người cha để lại trước lúc vào tù.
Để có tiền đi khắp nơi kêu oan cho chồng, bà Mai đành nhờ người quen tìm việc làm rồi lên Hà Nội xách hồ thuê tại khu vực Gia Lâm. Mỗi tháng, bà cũng để dành được chút tiền nhưng rồi tất cả chỉ đủ để đi thăm chồng và đi khắp nơi cầu cứu, kêu oan.
"Mỗi lần vào thăm ông ấy hoặc được gặp vài phút ở các phiên tòa, tôi đều cố gắng không rơi nước mắt và động viên rằng vẫn từng ngày đi kêu oan. Ông ấy dường như cũng hiểu tấm lòng và sự vất vả của tôi nên những lần ấy đều nói cho tôi yên tâm là không sao cả, vẫn tin vào công lý..." - bà Mai chia sẻ.
May mắn bắt đầu mỉm cười với người vợ tội nghiệp ấy khi bà gặp được các luật sư sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ và giúp đỡ của luật sư cùng nhiều chuyên gia pháp lý khác.
Niềm hy vọng tiếp tục nhân lên khi sau đó, Trung tâm tư vấn pháp luật - Liên đoàn luật sư Việt Nam đề nghị xem xét lại vụ án Hàn Đức Long theo trình tự giám đốc thẩm và Văn phòng Chủ tịch nước đã chuyển nội dung đề nghị này đến Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao để giải quyết theo quy định của pháp luật.
Thấu hiểu và chia sẻ vụ việc này, nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu cũng đã gửi bản đề nghị viết tay đến Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đề nghị chỉ đạo xem xét lại vụ án.
Đến năm 2014, hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã xét xử giám đốc thẩm lần hai, tuyên hủy bản án hình sự sơ thẩm lần hai và phúc thẩm lần hai đối với bị án Hàn Đức Long để yêu cầu điều tra làm rõ sáu vấn đề còn mâu thuẫn của vụ án.
Quá trình điều tra lại xác định, do thời gian xảy ra vụ án cách đây đã 11 năm nên kết quả điều tra lại và điều tra bổ sung không có thêm tình tiết nào mới. Cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Bắc Giang xác định, cho đến thời điểm hiện tại, không đủ căn cứ để kết tội ông Hàn Đức Long, phải trả tự do cho ông Hàn Đức Long.
Vậy là sau 11 năm trời đằng đẵng, "tử tù" Hàn Đức Long đã tìm lại được tiếng nói công lý, được trở về đoàn tụ cùng gia đình. Đây không phải là niềm vui của riêng ông, mà đó còn là niềm hạnh phúc được vun đắp từ tình yêu và sự tảo tần của người vợ cả đời lặng lẽ hi sinh.
