Thứ Sáu, 1 tháng 4, 2016

Tiền túi của dân là thứ không thể đùa

ĐÀO TUẤN

LĐO - Mức phí sử dụng đường bộ trên tuyến Hà Nội - Hải Phòng sẽ được “điều chỉnh” từ hôm nay, 1.4.

Nói là “điều chỉnh” cho nó mềm mại êm ái, cho dễ lọt tai chứ đúng bản chất là phí tăng: 25% trên đường cao tốc và 50% trên quốc lộ 5.

Rất chi là hài, bởi dù Tổng Công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIF) cam kết đây là đợt “điều chỉnh nóng” cuối cùng của dự án, nhưng ngay câu sau lại là “từ những năm sau mức phí đường cao tốc sẽ được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng”.

Chẳng khó để đoán, sau nóng sẽ là ấm từ từ, cho đến lúc người dân cảm thấy túi mình có... mùi khét.

Trước thực tế “Tiền xăng còn rẻ hơn tiền phí cao tốc” mà vẫn tiếp tục tăng phí, một thứ trưởng Bộ GTVT giải thích: “Thực ra, người dân nói tiền phí cao hơn tiền xăng cũng phải xem xét một cách đầy đủ... Rằng “Xe kinh doanh vận tải như xe khách phí tăng lên không đáng kể vì có tăng lên thì cũng sẽ chia ra cho số khách ngồi trên xe”. Và “Đầy đủ”, là chuyện cao tốc Hà Nội - Hải Phòng chỉ tăng đối với xe 4 chỗ và xe 7 chỗ, vì những xe này thường chỉ đi du lịch là chủ yếu”.

Cơ quan quản lý thì bao giờ chẳng có những cái lý, chẳng có những “lộ trình”. Còn việc cái lý, hay cái quy trình đó có phù hợp với mức chịu đựng của người dân không lại là chuyện khác! Phải nhắc lại là đã có vô số các vụ chặn quốc lộ, chặn trạm phí chỉ vì những cái lý đang khiến cho việc thu phí quá vô lý.

Chẳng hạn những người dân Hòa Bình chỉ đưa con đi học vài trăm mét cũng phải trả phí cho cả tuyến đường. Đắt đỏ như thế, vô lý như vậy, dân nào chịu cho thấu. Nhưng vấn đề lại không chỉ nằm ở chuyện phí “khét lèn lẹt”. Theo VIDIFI, hiện lượng xe lưu thông của tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng mỗi ngày là khoảng 17.000-18.000 lượt. Một lưu lượng đúng là “vắng khách”. Và ông thứ trưởng giải thích: “Nếu tăng phí cao tốc Hà Nội - Hải Phòng lên mà vắng xe thì sẽ điều chỉnh giảm xuống”.

Chúng ta có một thứ logic: Phí quá đắt nhưng vẫn tiếp tục tăng để đảm bảo... lộ trình, bất chấp sức chịu đựng. Tăng quá, dân kêu quá, ít xe đi quá thì lại giảm. Đã đành nhà đầu tư cần thu hồi vốn. Nhưng không thể mang cái quy trình, quy định, hay lộ trình nào đó ra để áp đặt trong khi không thấu đáo xem xét những ảnh hưởng tới nền kinh tế cũng như sức chịu đựng của dân. Bởi vì có một thứ không thể, không nên mang ra đùa: Đó là những đồng tiền túi của dân.