TP - Chợ Kim Biên (ở quận 5, TPHCM) được người dân ví von chợ “thần chết” bởi nơi này chuyên bán các loại hóa chất độc hại sử dụng trong công nghiệp cũng như các loại hương liệu, chất tạo màu… Điều nguy hiểm, những loại hóa chất ở đây lại được người mua sử dụng trong thực phẩm dùng hằng ngày.
“món ngon” từ hóa chất
Sáng 27/3, chúng tôi tìm đến khu chợ Kim Biên, cảm giác đầu tiên là mùi hóa chất nồng nặc xộc lên đến khó thở, những cửa hàng bán hóa chất san sát đua nhau chào mời khi thấy khách ngang qua.
Từ sáng sớm, nhiều cửa hàng đã mở cửa, những chiếc xe máy chở can, bịch nilon đựng hóa chất tấp nập ra vào. Tập trung nhiều cửa hàng hóa chất nhất là đoạn đường Vạn Tượng và đường Kim Biên với hàng chục cửa hàng bán hóa chất công nghiệp, chất tẩy trắng và màu nhuộm vải đựng trong can nhựa loại 20-30 lít hay trong các bao tải chất đống trước cửa hàng.
Trong vai người đi tìm hương liệu về làm món bò kho, bún bò, chúng tôi tìm đến một cửa hàng chuyên bán hóa chất, hương liệu trên đường Kim Biên. Khi chúng tôi hỏi muốn mua chất ninh xương và hương bò, người phụ nữ tỏ ra nghi ngờ, hỏi đi hỏi lại chất muốn mua, mua làm gì… Sau khi cảm thấy yên tâm, người này liền vào trong lấy một bịch chất bột màu trắng không nhãn mác ra giới thiệu là hương thịt bò và ra giá 80.000 đồng/gram và giới thiệu: “Nấu bò kho hay bún bò, một nồi 100 lít chỉ cần cho một muỗng vào là mùi thơm nồng nặc, không khác gì ninh từ xương bò. Loại này ướp thịt cũng rất tốt, nó giữ thịt tươi lâu hơn và thơm hơn”.
“Hóa chất dùng để ngâm thịt mà các cửa hàng ở chợ Kim Biên bán có thể là Sodium Metalbisulfite, một loại hóa chất dùng trong bảo quản thực phẩm nhưng khi sử dụng với liều lượng lớn sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng. Đặc biệt, khi cho chất này với liều lượng khác nhau, thời gian ngâm, ướp khác nhau sẽ biến thịt heo thành thịt bò, thịt nhím, thịt đà điểu…”. - Ông Khương Trần Phúc Nguyên, Trưởng phòng Thanh tra Chi cục Thú y TPHCM
Cầm trên tay một can dung dịch màu vàng và một bịch hóa chất dạng bột màu trắng, chủ cửa hàng nằm trên đường Vạn Tượng giới thiệu, muốn cho gà chết có màu vàng tươi, bắt mắt mà không bị phai chỉ cần nấu nước nóng lên hòa tan dung dịch này sau đó cho gà vào ngâm khoảng 5 phút. “Chỉ cần 5 phút sau khi được ngâm với dung dịch này, da gà sẽ có màu vàng tươi, gà chết tím tái, trắng bệch cũng biến thành màu vàng nhìn bằng mắt thường không thể phân biệt được. Nhiều người tìm đến mua loại này lắm, một lít 250 nghìn đồng”, chủ cửa hàng trên giới thiệu.
Quay qua bịch hóa chất dạng bột màu trắng, người này cho biết thêm, với thịt heo ôi, chỉ cần một ít bột này, rắc lên xung quanh bề mặt miếng thịt rồi thoa đều, để một thời gian là thịt sẽ tươi ngon, săn chắc trở lại, màu không khác gì thịt mới làm xong. “Cũng với chất bột này, muốn biến miếng thịt heo thành thịt bò, nhím hay đà điểu cũng rất đơn giản, chỉ cần điều chỉnh về nồng độ nhiều ít, thời gian tẩm ướp sẽ cho miếng thịt như ý muốn”, chủ cửa hàng nói.
Trong khi đó, một nhân viên bán hóa chất khác bày cách nấu phở bò, làm bò kho thì dùng thịt heo thối ướp với hóa chất, sau đó mua hương liệu bò cho chung vào nồi nước sốt nữa là xong, không ai có thể phân biệt được.
Đầu độc giống nòi đến bao giờ?
Rời cửa hàng trên đường Vạn Tượng, chúng tôi đi vòng qua khu phía sau chợ Kim Biên, đây là khu vực có hàng chục cửa hàng chuyên kinh doanh các loại hương liệu, bột màu… Thấy khách lóng ngóng, những chủ cửa hàng này nhanh nhảu ra chào mời. “Muốn mua chất tạo màu về nấu bún riêu, ngâm măng chua”- khi chúng tôi đặt vấn đề, chủ cửa hàng H.M cho biết, ở đây muốn gì có đó. Nếu hiện tại cửa hàng không có, khách chỉ cần để lại số điện thoại, vài ngày sau sẽ được gọi đến để lấy hàng. Lấy ra một bịch bột màu vàng, chủ cửa hàng H.M giới thiệu, muốn ngâm măng thì chỉ cần một muỗng bột này là cả tấn măng vàng ươm, nhanh chua, bảo quản được lâu hơn. Với tác dụng “thần kỳ” như thế nhưng loại bột này có giá rất “bèo”, chưa đến 30 nghìn đồng/kg.
Ông Khương Trần Phúc Nguyên, Trưởng phòng Thanh tra Chi cục Thú y TPHCM cho biết, hóa chất dùng để ngâm thịt mà các cửa hàng ở chợ Kim Biên bán có thể là Sodium Metalbisulfite, một loại hóa chất dùng trong bảo quản thực phẩm, khi sử dụng với liều lượng lớn sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng. Các cơ sở sử dụng loại hóa chất này để “hô biến” thịt heo thành thịt bò, nhím hay đà điểu rất đơn giản, chỉ cần thay đổi liều lượng. Cũng với chất này, thịt ôi thiu, chảy nước hay bốc mùi hôi thối, khi được ngâm vào chất này sẽ trở nên săn chắc, tươi màu, mất mùi hôi. “Đặc biệt, khi cho chất này với liều lượng khác nhau, thời gian ngâm, ướp khác nhau sẽ biến thịt heo thành thịt bò, thịt nhím, thịt đà điểu…”, ông Nguyên nói.
Ông Nguyễn Việt Hùng, Đội trưởng Đội quản lý thị trường 1A (Chi cục quản lý thị trường TPHCM) cho biết, với chức năng kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hóa chất và an toàn thực phẩm, nhưng lực lượng quản lý thị trường còn gặp khó khăn, vướng mắc là do quy định chưa phù hợp thực tế, thiếu đồng bộ. Lực lượng quản lý thị trường không có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính và xử phạt hành chính trong một số lĩnh vực quan trọng, gắn liền với chức năng nhiệm vụ được giao. Hiện tại đơn vị chưa có kho tạm giữ riêng biệt tang vật, phương tiện vi phạm là hóa chất nguy hiểm, độc hại, gây khó cho công tác tạm giữ tang vật.
