MTG - Theo kết quả khảo sát "mức độ công khai ngân sách" đưa ra cho kỳ ngân sách năm 2015 được Tổ chức Hợp tác Ngân sách Quốc tế (IBP) công bố, Việt Nam chỉ đạt 18/100 điểm trên bảng đánh giá, thuộc nhóm yếu nhất về công khai ngân sách.
Thông tin trên được đưa ra tại hội thảo “Công bố Chỉ số công khai ngân sách (OBI) 2015 và chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và Việt Nam về thúc đẩy công khai minh bạch ngân sách” tổ chức ngày 14.1 tại Hà Nội.
Tổ chức Hợp tác Ngân sách Quốc tế (IBP) đã thực hiện khảo sát này trong 18 tháng (tháng 3.2014 đến tháng 9.2015) tại 102 quốc gia trong đó có Việt Nam.
Tổ chức này thực hiện khảo sát dựa trên 3 trụ cột chính, đó là: mức độ minh bạch, sự tham gia của công chúng và sự giám sát của cơ quan lập pháp. Theo đó, tiêu chí minh bạch được đưa lên đầu tiên, đóng vai trò quan trọng nhất trong bảng đánh giá.
Theo kết quả khảo sát của IBP, Việt Nam chỉ đạt 18 trên thang điểm 100 về mức độ minh bạch ngân sách. Con số này thấp hơn rất nhiều so với mức trung bình khoảng 45 điểm ở hơn 100 quốc gia khác.
Với số điểm đánh giá quá thấp như vậy, Việt Nam được xếp vào nhóm thứ 5, là nhóm yếu nhất với đánh giá là "ít" hoặc "không" công khai thông tin ngân sách.
Trong cùng nhóm này, Việt Nam xếp trên Trung Quốc, Myanmar, Campuchia nhưng vẫn thấp hơn rất nhiều so với một số nước trong khu vực như Indonesia (59 điểm), Malaysia (46), Thái Lan (42). Đặc biệt Philippines hiện ở nhóm thứ 2 - nhóm các nước có mức công khai ngân sách đáng kể (62 điểm).
Tổ chức IBP lý giải rằng, một số tiêu chí đã đánh tụt điểm của Việt Nam là dự thảo dự toán ngân sách, báo cáo giữa kỳ và báo cáo kiểm toán chưa được công khai đúng mức.
Theo Ông Joel Friedman - nghiên cứu viên cao cấp của IBP, kết quả này cho thấy, trong bối cảnh các tiêu chuẩn quốc tế đòi hỏi ngày càng cao về tính công khai, minh bạch cũng như sự tham gia của người dân trong vấn đề ngân sách, Việt Nam cần phải tiếp tục cố gắng nhiều hơn nữa.
Theo vị chuyên gia này, mặc dù Việt Nam có công bố báo cáo thực hiện ngân sách 6 tháng nhưng văn bản này không đầy đủ, thiếu các thông tin định lượng về dự báo kinh tế vĩ mô hoặc những ước tính về tài khóa cho 6 tháng còn lại của năm nên không được coi là báo cáo giữa kỳ.
Báo cáo cũng dẫn ra, về chỉ số công chúng tham gia vào toàn bộ quy trình ngân sách, Việt Nam đạt điểm 42/100, xếp cao hơn mức trung bình 25 điểm của thế giới.
Về chỉ số khả năng giám sát ngân sách của cơ quan lập pháp, Việt Nam được 61/100 điểm, được đánh giá là đầy đủ trong khâu lập kế hoạch ngân sách và hạn chế trong khâu thực thi ngân sách.
Về cải thiện mức độ minh bạch và công khai, báo cáo khuyến nghị Việt Nam cần công bố dự thảo dự toán ngân sách của cơ quan hành pháp khi dự thảo ngân sách được trình lên Quốc hội.
Việt Nam cũng cần công bố kịp thời báo cáo kiểm toán, lý tưởng nhất là trong vòng 6 tháng và không lâu hơn 18 tháng sau khi kết thúc năm ngân sách.
Khảo sát về công khai ngân sách là sáng kiến do IBP phối hợp với các tổ chức xã hội độc lập tại hơn 100 quốc gia trên thế giới thực hiện.
Tại Việt Nam, IBP phối hợp với Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) để thực hiện thu thập, phân tích. Kể từ năm 2006 tới nay, khảo sát đã được thực hiện 2 năm 1 lần. Khảo sát gồm 140 câu hỏi phân tích về 3 trụ cột chính là: mức độ minh bạch, sự tham gia của công chúng và giám sát ngân sách.
