(PLO) - Sáng nay 10-11, bên hành lang Quốc hội, ông Lê Hồng Tịnh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học-Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đã trao đổi với báo chí về đề xuất của Chính phủ xin dừng thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.
Theo ông Tịnh, những lý do chính khiến Chính phủ đề xuất dừng dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận là do dự báo sai và lo lắng hậu quả về môi trường…
. Thưa ông, những lý do chính nào khiến Chính phủ đề xuất dừng triển khai dự án xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận?
+ Ông Lê Hồng Tịnh: Chủ yếu là tính khả thi của dự án cũng không còn, giá điện dự kiến trước đây khoảng 4,9 cent/kWh nay đã lên tới trên 8 cent/kWh. Vấn đề giải quyết chất thải hạt nhân khi triển khai dự án cũng là chuyện cần bàn, nhất là sau một số sự cố môi trường chúng ta vừa trải qua.
Hiện nay công nghệ tiết kiệm điện phát triển nên hạn chế tiêu tốn năng lượng. Từ nay tới năm 2021 điện vẫn đáp ứng tốt nhu cầu trong nước. Hiện năng lượng tái tạo bắt đầu phát triển, giá thành thấp chỉ trên dưới 5 cent/kWh và Việt Nam đang có nhiều vùng để phát triển điện gió ở Ninh Thuận, Bình Thuận, Bạc Liêu….
Bên cạnh đó, dự báo thì giá dầu khó có thể vượt 50 USD/thùng nên nguồn thay thế là khí LPG sẽ có giá thành hợp lý, đây cũng là nguồn nguyên liệu sạch chúng ta có thể nhập để phát điện.
Dừng hiện nay là hợp lý, vì nợ công đang quá trần. Nếu tiếp tục đầu tư một dự án lớn, nợ công có nguy cơ tăng nữa.
. Hậu quả của việc dừng dự án điện hạt nhân đã có phương án giải quyết như thế nào, chẳng hạn giải quyết nguồn nhân lực đã đào tạo để làm điện hạt nhân?
+ Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cần thiết. Thực tế điện hạt nhân với các dạng nhà máy nhiệt điện khác cũng có công nghệ tương tự. Trước mắt một số tổng công ty phát điện, nhà máy điện bây giờ đang triển khai cũng có thể sử dụng được nguồn nhân lực này.
. Có thông tin cho rằng đến nay đã tiêu tốn hàng ngàn tỉ đồng?
+ Đúng, nếu tiếp tục thì còn tiêu tốn nữa. Nếu dừng mà hợp lý thì còn tốt hơn là tiếp tục mà hậu quả lớn hơn, tác động lớn hơn. Có những cái phải chấp nhận hy sinh như vậy.
Hạ tầng mà trước đây mình đã làm thì có thể dùng để làm những việc khác, ví dụ giải phóng mặt bằng làm những dạng như điện mặt trời, năng lượng tái tạo, khu công nghiệp thì vẫn đáp ứng được về công nghiệp đối với Ninh Thuận.
. Có thông tin nói rằng làm tiếp dự án này, có khả năng phải đầu tư tới 400.000 tỉ đồng có đúng không thưa ông?
+ Đúng. Trước đây dự kiến 200.000 tỉ đồng nhưng giờ lên hơn 400.000 tỉ đồng mà đang chậm như này thì còn cao nữa. Thứ hai, sau này liên quan đến tháo dỡ chưa tính vào thì giá điện còn cao nữa.
. Việc ký kết thỏa thuận với phía đối tác trong triển khai dự án này sẽ được giải quyết ra sao?
+ Sau này phía các bộ, ngành liên quan phải có những trao đổi, thương thảo hợp lý. Sau sự cố Formosa chúng ta đưa trong Quyết định 41 là yêu cầu công nghệ cao, tiên tiến, an toàn. Mình đặt mục tiêu an toàn lên cao thì tổng mức đầu tư phải lên.
. Thế giới có nhiều nơi phải rút lại dự án điện hạt nhân không?
+ Nhiều. Ví dụ Nam Phi gần như chuẩn bị hết rồi cũng phải dừng. Ở Đức nhiều nhà máy cũng phải bỏ hoặc dừng vì vấn đề công nghệ cao hơn, đầu tư lớn, an ninh, chất thải là rất quan trọng.
. Cần phải rút ra bài học gì trong việc thẩm định, dự báo các dự án quan trọng của quốc gia?
+ Đây là bài học rất là cay đắng trong chuyện này. Ở thời điểm tính toán giá dầu cao nên nghĩ điện hạt nhân là cứu cánh. Về sau tình hình khác đi, chúng ta phải ngưng dự án sớm để tránh có thêm tổn thất.
. Có ý kiến nói quyết định dừng dự án là một “sự can đảm”, tuy nhiên còn trách nhiệm thì sao thưa ông?
+ Phải chịu trách nhiệm, không dám đứng ra, không chịu trách nhiệm thì cứ để diễn ra sau này còn nguy hiểm nữa, đây là cái dũng cảm của Chính phủ. Cái gì khi đặt ra thì cũng nhiều cái tranh luận, nhiều phía, nhiều chiều, cái gì phân tích hợp lý và còn có sự quyết định của Quốc hội nữa.
. Xin cảm ơn ông.
