1. Có ít nhất ba điều trong vụ cảnh sát hình sự huyện Đông Anh, Hà Nội đánh PV Quang Thế của báo Tuổi Trẻ khiến dư luận bất bình.
Một là việc cảnh sát hình sự huyện Đông Anh tấn công PV Quang Thế. Hai là phát ngôn của Đại tá Nguyễn Duy Ngọc, Phó Giám đốc - Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội, gọi hành vi tấn công ấy là “dùng tay gạt trúng vào má nhà báo Quang Thế và có hành vi giơ chân đá, mặc dù không trúng vào nhà báo”. Ba là việc Công an quận Tây Hồ, Hà Nội ra quyết định xử phạt hành chính PV Quang Thế hơn 14,4 triệu đồng với sáu lỗi vi phạm.
Trong ba điều nói trên thì điều đầu tiên là không thể thối lui được nữa, không thể sửa sai được nữa vì cú đấm và cú đá đã được tung ra, không thể rút lại. Vấn đề còn lại là giải quyết hậu quả như thế nào.
Nhưng như ta đã biết, cách giải quyết hậu quả sau đó càng như châm dầu vào lửa khi Đại tá Ngọc đã gọi hành vi tấn công ấy là “gạt tay vào má” và người bị tấn công lại bị xử phạt với những lỗi không thuyết phục.
Nếu có tinh thần cầu thị, Công an TP Hà Nội hoàn toàn có thể sửa sai cả hai điều sau để lấy lại uy tín của mình, để người dân tin hơn vào lực lượng giữ gìn trật tự, trị an xã hội.
2. Khi sự kiện mới diễn ra, người dân và báo chí bày tỏ sự bất bình vì lối hành xử cộc cằn, mang tính côn đồ của cá nhân hai chiến sĩ công an. Người ta chờ đợi một kết quả xử lý tâm phục khẩu phục như tinh thần chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung hồi tuần trước.
Công bằng mà nói, Công an TP Hà Nội có khẩn trương xác minh, điều tra sự việc và một chiến sĩ công an đã bị kỷ luật khiển trách, một chiến sĩ khác bị kiểm điểm, phê bình. Nhưng cùng với đó là phát ngôn gây sốc của Đại tá Ngọc khi vị này gọi hành vi tấn công của cảnh sát hình sự là “gạt tay trúng má” và việc xử phạt PV Quang Thế hơn 14,4 triệu đồng với sáu lỗi vi phạm.
Trước khi viết những dòng này, tôi đã thử làm một trắc nghiệm nhỏ với con tôi - một cậu bé lớp 2 cùng hai đứa bạn của bé. Tôi mở cái clip PV Quang Thế bị đánh lên cho chúng xem, tôi chưa kịp hỏi gì thì chúng đã reo lên: “Cú đấm rất đẹp! Ba cho con đi học võ đi ạ!”. Tôi thử gợi ý: “Chú này chỉ đưa tay gạt thôi mà…”. Hai đứa nhóc bạn con tôi có vẻ hờn: “Chú bị làm sao vậy? Con thấy chú này tung cú đấm vào mặt chú kia mà!”…
Hình ảnh trong clip quá rõ, rõ đến mức nếu ai cố tình gọi trẹo đi cái hành động đã diễn ra thì liền bị phản ứng, cho dù đó là đứa con nít! Dư luận chẳng cố chấp làm chi một từ, một ngữ nếu ai đó buông miệng lỡ lời. Chỉ là người ta không thể chấp nhận việc cố tình gọi chệch đi một sự kiện nhằm đánh tráo khái niệm để “hạ tông” một hành vi sai trái của người Công an nhân dân mà thôi.
Rút lại những lời phát ngôn này là điều nên làm để trả mọi thứ về đúng nguyên nghĩa của nó. Đó là cách xử lý khủng hoảng truyền thông khôn ngoan nhất vào lúc này. Ngoài ra, cơ quan chức năng cần xem xét một lần nữa việc xử lý hai chiến sĩ công an như thế đã tương xứng với tính chất, mức độ mà họ gây ra, đã đủ sức răn đe để ngăn ngừa hành vi tương tự tái diễn hay chưa…
3. Và một điều cực kỳ quan trọng nữa: Cơ quan chức năng cần rà soát, xem xét lại các căn cứ pháp luật trong việc ra quyết định xử phạt hành chính PV Quang Thế.
Trên số báo Pháp Luật TP.HCM hôm qua (1-10), luật sư Phạm Công Hùng, nguyên Thẩm phán TAND Tối cao, một người chuyên xử án hành chính, đã có bài phân tích rất sâu về quyết định xử phạt này. Ông Hùng cho rằng quyết định xử phạt này sai cả nội dung lẫn hình thức.
Trong sáu hành vi mà Công an quận Tây Hồ, Hà Nội xử phạt, chỉ có hành vi đỗ xe mô tô trên cầu, bị phạt 350.000 đồng là xem ra có căn cứ, bản thân PV Quang Thế cũng thừa nhận hành vi này. Tuy nhiên, ngay cả việc phạt hành vi này cũng gây tranh cãi. Bởi không chỉ có PV Quang Thế mà lúc ấy có rất nhiều người cũng đỗ xe trên cầu. Đành rằng không thể phạt hết tất cả nhưng nếu chỉ “dzum” vào mỗi anh Thế để phạt trong bối cảnh này thì nó hơi kỳ, người ta có cảm giác đây là sự trả đũa.
Rút lại một lời nói, một quyết định đã ban hành bao giờ cũng là việc làm khó khăn nhưng nếu anh biết sai mà vẫn cố chấp, mà vẫn bất chấp dư luận là điều không nên tồn tại nơi các cơ quan công quyền.
Lẽ dĩ nhiên PV Quang Thế có quyền khởi kiện hành chính nếu Công an quận Tây Hồ không rút lại quyết định xử phạt. (Với những căn cứ pháp lý như ông Phạm Công Hùng và nhiều chuyên gia pháp luật đã phân tích trên các báo, tôi tin khả năng anh Thế thắng kiện rất cao.) Nhưng đó là việc chẳng đặng đừng, cả hai bên - anh Thế và cơ quan ra quyết định xử phạt lẫn dư luận xã hội không mong đợi. Cái mà người dân thật sự trông chờ vào lúc này chính là thái độ cầu thị của Công an TP Hà Nội.
