(PL) - VAFI kiến nghị Thanh tra Chính phủ xem xét vụ bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải, con cựu Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng, có vi phạm Luật Phòng, chống tham nhũng hay không.
“Thanh tra Chính phủ với chức năng soạn thảo và giám sát việc thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng cần làm rõ quy trình bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải làm thành viên HĐQT của Tổng Công ty Cổ phần Bia Rượu Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) có mang tính vụ lợi hay không và có vi phạm Luật Phòng, chống tham nhũng hay không?”. Ngày 17-8, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) tiếp tục có văn bản kiến nghị như trên.
Như chúng tôi đã phản ánh, ngày 15-8, Bộ Công Thương có văn bản khẳng định việc bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải về Sabeco (hiện là thành viên HĐQT, phó tổng giám đốc Sabeco) là đúng quy định.
Tuy nhiên, VAFI cho rằng việc bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải là con trai của nguyên Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng về Sabeco trái với Luật Doanh nghiệp (DN) năm 2005. Do vậy, VAFI còn có công văn kiến nghị Bộ KH&ĐT với chức năng là cơ quan tham mưu soạn thảo Luật DN, giám sát thi hành Luật DN cần làm rõ việc bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải có đúng Luật DN hay không.
Phóng viên Pháp Luật TP.HCM đã trao đổi với TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, một trong những tác giả của Luật DN. ông nói: “Luật DN từ trước tới nay đều rất rõ ràng, trong đó nói rất rõ về quy định bổ nhiệm, quyền và nghĩa vụ của đại diện vốn Nhà nước, cơ cấu ban giám đốc đúng với chuẩn mực quốc tế. Chiếu theo Luật DN thì chắc chắn những người như anh Vũ Quang Hải không được bổ nhiệm”.
***
“Sabeco xin ông Vũ Quang Hải cũng trái luật”
. Phóng viên: Ông có thể giải thích rõ hơn về các căn cứ khẳng định không được phép bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải?
+ TS Nguyễn Đình Cung: Sabeco là công ty cổ phần, không phải là DN nhà nước. Như thế, Bộ Công Thương chỉ có thể đề cử người vào thành viên HĐQT để đại hội đồng cổ đông bầu HĐQT. Sau đó, HĐQT sẽ bổ nhiệm các chức danh tổng giám đốc và các phó tổng giám đốc. Ngoài ra, Sabeco cũng không thể “xin” ông Vũ Quang Hải từ Bộ Công Thương về. Làm như thế là trái luật.
Mặc dù tại Sabeco, vốn nhà nước chiếm 80% vốn điều lệ. Phần còn lại thuộc các cổ đông nhỏ nhưng họ cũng phải có tiếng nói và có đại diện trong HĐQT. Nhân sự được tuyển vào chức vụ như trong trường hợp ông Vũ Quang Hải phải là người đáp ứng được các tiêu chí của Sabeco. Ngoài ra, ở đây quy trình không phải là vấn đề quyết định mà quyền lợi tối đa của cổ đông mới là yếu tố quyết định. Vì vậy, Sabeco phải tuyển người chứ không phải đi “xin” như cách đã làm.
. Vậy thì bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải có vi phạm Luật DN, thưa ông?
+ Không phải khi ông Hải được bổ nhiệm làm phó tổng giám đốc Sabeco mới sai luật mà sai từ khi bổ nhiệm ông Hải vào Công ty Cổ phần Đầu tư Tài chính Công đoàn Dầu khí (PVFI, là công ty con của Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam - PVN).
Cụ thể, theo Điều 57 của Luật DN quy định tiêu chuẩn giám đốc và thành viên quản trị, đối với các công ty con mà Nhà nước nắm trên 51% vốn điều lệ thì người có liên quan của người có thẩm quyền bổ nhiệm người quản lý không được làm giám đốc.
Lúc ấy, ông Vũ Huy Hoàng là bộ trưởng Bộ Công Thương, là cơ quan trực tiếp quản lý phần vốn nhà nước tại PVN. Ông Hoàng cũng là người có thẩm quyền bổ nhiệm người quản lý của PVN. Như thế, ông Hải không thể được bổ nhiệm vì là con của ông Vũ Huy Hoàng.
“Anh Hải nên rút khỏi Sabeco”
. Nhưng Sabeco đã khẳng định việc bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải là “đúng quy trình” và mới đây Bộ Công Thương tiếp tục khẳng định “bổ nhiệm về Sabeco là đúng quy định”, thưa ông?
+ Lý giải thế nào cũng đều không ổn, sai luật. Với tất cả gì đã diễn ra trong việc bổ nhiệm anh Hải, những quy chuẩn quản trị công ty tốt nhất đã không được Sabeco tuân thủ. Khi đã sai luật thì còn nói đến quy trình làm gì?
. Vậy Sabeco cần làm gì trong trường hợp bổ nhiệm Vũ Quang Hải sai luật như ông nói?
+ Tôi đã nói rồi: Anh Hải nên rút lui khỏi Sabeco. Điều này tốt cho Sabeco, anh Hải và cả Bộ Công Thương.
Ngoài ra, sau vụ việc này, Sabeco cần phải chuẩn bị các điều kiện tốt nhất vì lợi ích của Nhà nước và cổ đông. Việc minh bạch trong mọi vấn đề cần phải đặt ra để lấy lại niềm tin, làm tiền đề cho việc xây dựng một cung cách quản trị theo chuẩn mực quốc tế. Khi đó, giá trị gia tăng của Sabeco mới trở nên bền vững và lợi ích của Nhà nước, của cổ đông và người tiêu dùng mới thực sự được bảo đảm.
. Xin cám ơn ông.
***
Bố bổ nhiệm con là sai
VAFI viện dẫn Luật DN 2005, 2014 và điều lệ Sabeco rồi cho rằng chỉ có cổ đông hay nhóm cổ đông nắm giữ trên 5% tổng số cổ phần có quyền biểu quyết, quyền đề cử người tham gia ứng cử vào HĐQT. Ông Vũ Quang Hải không thể tự ra ứng cử được.
Theo quy định hiện hành, ông Vũ Huy Hoàng là đại diện cổ phần nhà nước tại Sabeco nên không được đề cử con tham gia ứng cử vào HĐQT.
Nếu không có ai giới thiệu thì ông Hải không thể có tư cách là thành viên HĐQT được.
Theo VAFI, Luật DN quy định đối với công ty con là công ty mà Nhà nước sở hữu số cổ phần trên 50% vốn điều lệ thì thành viên HĐQT không được là người liên quan của người quản lý, người có thẩm quyền bổ nhiệm người quản lý công ty mẹ. Ngoài ra, đối với công ty con của công ty có phần vốn góp, cổ phần của Nhà nước chiếm trên 50% vốn điều lệ thì giám đốc hoặc tổng giám đốc còn không được là vợ hoặc chồng, cha, cha nuôi, mẹ, mẹ nuôi, con, con nuôi, anh, chị em, ruột của người quản lý và người có thẩm quyền bổ nhiệm người quản lý công ty mẹ. “Người quản lý công ty mẹ ở đây là ông Vũ Huy Hoàng nên việc bổ nhiệm ông Hải về Sabeco là trái Luật DN” - VAFI nhận định.
TRÀ PHƯƠNG
Việc bổ nhiệm ông Vũ Quang Hải về làm phó tổng giám đốc Sabeco giống với “lạm dụng chức vụ, quyền hạn” trái luật, can thiệp vào quyền của DN và buộc DN tiếp nhận, bầu và bổ nhiệm một nhân sự không dựa vào cơ sở pháp lý nào cả.
Sabeco có thể tuyển hoặc “xin” bất cứ ai, kể cả người của Bộ Công Thương. Nhưng Bộ Công Thương không có quyền “cho người” vì Bộ chỉ có quyền chấm dứt tư cách công chức để họ tự do làm việc. Nếu không thì vẫn cứ là “bố bổ nhiệm con”.
Luật sư TRƯƠNG THANH ĐỨC,
Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam
